Τι είναι το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών

Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι μια ενδοκρινολογική ασθένεια, η οποία χαρακτηρίζεται από τον υπερανδρογονισμό, τις διπλάσιες σε μέγεθος πολυκυστικές ωοθήκες από το φυσιολογικό και την αντίσταση στην ινσουλίνη.  Στις ευαίσθητες περιόδους ανάπτυξης, όπως για παράδειγμα στην εφηβία, λόγω των αυξημένων ορμονών, προκαλούνται μόνιμες αλλαγές στον ιστό των ωοθηκών, οι οποίες αλλάζουν το αισθητήριο νεύρο που είναι υπεύθυνο για την έκφραση των γονιδίων κάποιων σημαντικών ορμονών.  Το σύνδρομο αυτό παρουσιάζεται σε ποσοστό 4 – 18% στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και είναι πιθανώς η πιο συχνή αιτία αγονίας.  Συνδέεται με τον διαβήτη, δηλαδή οι γυναίκες με αυτό το σύνδρομο έχουν μεγαλύτερο ρίσκο για εμφάνιση διαβήτη ή ο διαγνωσμένος διαβήτης συμβάλει στην εμφάνιση του συνδρόμου αυτού.

nintchdbpict000389156424

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα εκτός από τον υπερανδρογονισμό και την αντίσταση στην ινσουλίνη, περιλαμβάνουν σκούρα βελούδινα σημάδια στο σώμα.  Επίσης, υπάρχει ακατάστατος κύκλος της έμμηνου ρύσεως και υπερτρίχωση κατά την εφηβία, ακμή, λιπαρό δέρμα, απώλεια μαλλιών, ολιγομηνόρροια και κάποτε παχυσαρκία.

Διατροφική Αντιμετώπιση

Η διατροφική αντιμετώπιση του Συνδρόμου των Πολυκυστικών Ωοθηκών περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

  • Η απώλεια βάρους όταν χρειάζεται, θεωρείται η πρώτη γραμμή θεραπείας. Με 5% απώλεια του αρχικού βάρους βελτιώνονται τα συμπτώματα, όπως οι αρρύθμιστοι κύκλοι της έμμηνου ρύσεως.
  • Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών αυξάνει το ρίσκο για καρδειαγγειακές ασθένειες και για αυτό πρέπει να είναι ρυθμισμένα τα λιπίδια του αίματος, όπως η χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια και να είναι χαμηλή η αρτηριακή πίεση. Πρέπει να προτιμώνται τα πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και να αποφεύγονται τα κορεσμένα και υδρογονωμένα λιπαρά, τα οποία αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
  • Τα καλά λιπαρά οξέα είναι τα ομέγα 3, 6 και 9, τα οποία βρίσκονται στο ελαιόλαδο, το αβοκάντο, το σησάμι, τα ψάρια και σε κάποιους ξηρούς καρπούς, όπως λιναρόσπορο, κολοκυθόσπορους, αμύγδαλα, καρύδια και chia seeds. Η ποσότητα όμως ακόμα και των καλών λιπαρών πρέπει να είναι ρυθμισμένη για την κάθε γυναίκα ώστε να επιτευχθεί η απώλεια βάρους.
  • Τα ομέγα 3 αυξάνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, συγκεκριμένα στις γυναίκες με το σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών.
  • Τα καρύδια και τα αμύγδαλα συγκεκριμένα έχουν τριπλή δράση ενάντια στο σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών. Αυξάνουν την αδιπονεκτίνη, μειώνοντας έτσι τα επίπεδα της γλυκοζηλιωμένης αιμοσφαιρίνης, δηλαδή της γλυκόζης του αίματος, η οποία αυξάνεται λόγω της αντίστασης στην ινσουλίνη.  Μειώνουν τα λιπίδια στο αίμα, τα οποία πρέπει να βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, λόγω των παρενεργειών του συνδρόμου.  Τέλος μειώνουν τα ανδρογόνα, τα οποία βρίσκονται σε ψηλό επίπεδο στις γυναίκες με αυτό το σύνδρομο.
  • Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα βρίσκονται στο ζωικό λίπος, δηλαδή στα κόκκινα κρέατα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα υδρογονωμένα λιπαρά οξέα βρίσκονται στο βούτυρο, τη μαργαρίνη, τα μπισκότα, τα κέικ και τα τηγανητά φαγητά. Πρέπει να προτιμώνται τα άσπρα κρέατα, όπως κοτόπουλο, γαλοπούλα, κουνέλι αντί τα κόκκινα κρέατα, όπως χοιρινό, αρνί και βοδινό, τα οποία περιέχουν περισσότερα κορεσμένα λιπαρά οξέα.  Το κόκκινο κρέας χρειάζεται να περιορίζεται στην 1 φορά την εβδομάδα.  Πρέπει να προτιμώνται χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οποία περιέχουν πιο μικρή ποσότητα κορεσμένου λίπους.
  • Για την αρτηριακή πίεση να αποφεύγεται όσο το δυνατό περισσότερο η χρήση του αλατιού στο φαγητό και τα επεξεργασμένα φαγητά, τα οποία περιέχουν μεγάλη ποσότητα νατρίου.
  • Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών επίσης αυξάνει το οξειδωτικό στρες στα κύτταρα του σώματος και με αυτό τον τρόπο μειώνεται η παραγωγή ενέργειας και ο μεταβολικός ρυθμός. Για να μετατραπεί αυτή η επίπτωση, χρειάζονται μικρά και συχνά γεύματα, κάθε περίπου 2-3 ώρες και αντιοξειδωτικές τροφές, όπως διαφόρων χρωμάτων φρούτα και λαχανικά καθημερινά.
  • Οι υδατάνθρακες πρέπει να είναι χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, αλλά και σε πιο περιορισμένη ποσότητα, η οποία πρέπει να είναι εξατομικευμένα ρυθμισμένη στις διατροφικές ανάγκες της κάθε γυναίκας. Οι υδατάνθρακες χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη είναι τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρούτα και λαχανικά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα όσπρια.  Οι απλοί υδατάνθρακες που είναι ψηλού γλυκαιμικού δείκτη, δηλαδή που προκαλούν απότομη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα μετά την κατανάλωση τους και χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη ποσότητα ινσουλίνης για τον μεταβολισμό τους, είναι καλά να αποφεύγονται.  Τα φαγητά αυτά είναι τα άσπρα δημητριακά, η ζάχαρη και οι πατάτες.
  • Χρειάζονται 20-35 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα. Οι φυτικές ίνες αποτρέπουν την απότομη αύξηση της γλυκόζης του αίματος και βοηθούν στον κορεσμό, αποτρέποντας την εμφάνιση παχυσαρκίας.  Οι φυτικές ίνες βρίσκονται στα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς, τα φρούτα και τα λαχανικά.
  • Το χρώμιο βοηθά στην ευαισθησία της ινσουλίνης και πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά από τη διατροφή ή μέσω συμπληρώματος διατροφής. Μπορούμε να το βρούμε στα στρείδια, το συκώτι, τα αυγά, τα φυτικά έλαια, στα δημητριακά ολικής αλέσεως και στο πίτουρο, στους ξηρούς καρπούς και συγκεκριμένα στα φιστίκια.  Βρίσκεται σε πιο μικρή ποσότητα στα γαλακτοκομικά προϊόντα, φρούτα και λαχανικά.
  • Εκτός από το χρώμιο, η ινοσιτόλη ως συμπλήρωμα διατροφής βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και τη δράση των ωοθηκών στις γυναίκες με αυτό το σύνδρομο.
  • Τέλος, είναι απαραίτητη η άσκηση για τη βελτίωση της αντίστασης της ινσουλίνης και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, στην περίπτωση που υπάρχει. Πέντε φορές την εβδομάδα για μισή ώρα θεωρούνται ικανοποιητικές.

Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω της διατροφής.  Εκτός από τα συμπτώματα που μπορούν να μειωθούν, μπορεί να υπάρξει και μείωση της εμφάνισης κυστών στις ωοθήκες, βελτιώνοντας έτσι τα επίπεδα γονιμότητας της γυναίκας.